حرف های یک معلم
تقسیم آموخته های یک معلمحرف های یک معلم
تقسیم آموخته های یک معلمدلیل کاهش کارایی فرزند شما در حل تکالیف ریاضی ؟!! خلاقیت اینجاست
اغلب این کودکان، بعدها که کسی نیست تا غذا را با روشهای مختلف به آنها بخوراند، دچار کم‌خوری یا پرخوری می‌شوند. برخی بزرگسالان هم که در کودکی به زور تغذیه شده‌اند، حس سیری ندارند و بی‌دلیل و بی‌اندازه غذا می‌خورند.
بهتر است غذاهایی را که فرزندتان میلی به خوردن آنها ندارد، در حضور کودک و با اشتیاق بخورید تا او نیز به مرور به خوردن آن راغب شود.
یکی از مهمترین وعده‌های غذایی بخصوص برای کودکان و نوجوانان ـ که در حال رشد هستند ـ وعده صبحانه است و البته باید گفت کم نیستند دانش‌آموزانی که از خوردن آن طفره می‌روند.
خوردن صبحانه برای کودکی که آماده رفتن به مدرسه می‌شود، بسیار مهم است و مادران عزیز باید به این وعده غذایی اهمیت ویژه دهند؛ زیرا حدود ٢٠ تا ٢٥ درصد انرژی روزانه از طریق صبحانه تامین می‌شود.
مصرف صبحانه به کودکان کمک می‌کند تا فراگیری بهتری داشته باشند. کودکی که صبحانه نخورده به مدرسه می‌رود، همان ساعات اولیه صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون می‌شود و با توجه به این که بیشترین زمان فعالیت ذهنی دانش‌آموزان و یادگیری مطالب درسی صبح است، نخوردن صبحانه سبب کاهش توان ذهنی شده، میزان یادگیری آنها را بویژه در درس‌هایی که به تفکر نیاز دارند، کاهش میدهد.
کودکانی که صبحانه نمی‌خورند، در انجام تکالیف ریاضی کارایی کمتری دارند و قدرت خلاقیت و ابتکار آنان کاهش می‌یابد. معمولا چنین دانش‌آموزانی دچار افت تحصیلی می‌شوند.
اگر کودک صبح‌ها دچار احساس طعم بد دهان، دل به هم‌خوردگی و تهوع شود، به طوری که نتواند صبحانه بخورد، باید از لحاظ خواب، احتمال وجود انگل روده‌ای و نیز از نظر روحی ـ روانی مورد بررسی قرار گیرد.
اما اگر مشکلی از این نظر نداشته باشد، می‌توانید با تمهیداتی ساده وی را به خوردن صبحانه تشویق کنید. بهتر است زمان خواب شبانه و خوردن شام را طوری تنظیم کنید که صبح بموقع و با کمال میل صبحانه بخورد زیرا دیر خوابیدن و بدخوابی به دیر بیدار شدن در صبح و بی‌میلی به خوردن صبحانه منجر می‌شود.
نرمش مختصر صبحگاهی و دوش گرفتن نیز می‌تواند میل به خوردن صبحانه را افزایش دهد. اگر برای صرف صبحانه زمان کافی ندارید، غلات پرک شده از قبیل گندم، جو و ذرت پرک به همراه شیر (و گاه شیر عسل) می‌تواند صبحانه سریعی را در اختیار فرزند شما قرار دهد.
یک صبحانه کامل می‌تواند شامل 2 واحد (60 گرم) نان یا غلات آماده صبحانه، یک لیوان شیر، تکه کوچکی پنیر یا 10 گرم کره و یک قاشق کوچک مربا یا عسل و یک فنجان چای در صورت تمایل باشد.
گاهی انجام تکالیف سنگین مدرسه، بخصوص در فصل امتحانات، دانش‌آموزان را چنان مشغول می‌کند که از تغذیه غافل شده، چه بسا برخی وعده‌های غذایی را حذف می‌کنند. والدین از کنار این مساله نباید بسادگی بگذرند چرا که می‌تواند بر رشد و فعالیت ذهنی این گروه سنی، تاثیر نامطلوب و گاه جبران‌ناپذیری بگذارد.
بسیاری از بیماری‌های دوران بزرگسالی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، افزایش فشارخون، بعضی سرطان‌ها و افزایش چربی خون و دیابت، به نحوه تغذیه در دوران کودکی برمی گردد. امروزه این گونه بیماری‌ها، به دلیل مصرف بسیار غذاهای پرچرب و فوری، حتی در کودکان 10 سال به بالا نیز مشاهده می‌شود.
چطور فرزندم را به درس خواندن علاقه مند کنم ؟؟!!
چگونه می‌توانیم بهطور همزمان به موفقیت و رشد و شکوفایی فرزندانمان کمک کنیم؟ متخصصان به ما کمک می‌کنند تا به شکل درست در این زمینه رفتارکنیم.
● کمک به علاقه کودک به یادگیری
کودک از همان اوان کودکی، میل به یادگیری را نشان میدهد؛ بدنش را لمس می‌کند، و بعد اشیایی که در اطرافش وجود دارند را در دستانش می‌گیرد. اولین نقشی که والدین در این زمینه دارند این است که به این کنجکاوی طبیعی کمک کنند. این کمک خیلی زود از سنین بسیار پایین آغاز می‌شود.
● نقش معلم را برایش ایفا نکنید
در مهد کودک و دوران ابتدایی، بین نقش والدین و معلم تقریبا تفاوتی وجود ندارد: برای کودک کتاب می‌خوانند، شمردن را به او یاد می‌دهند و او را تشویق می‌کنند نقاشی بکشد… اما لازم است همگام با رشد کودک، نقش والدین و معلمان از یکدیگر مشخص شود. این بدان معنا نیست که خود را از آموزش به کودک منع کنیم بلکه از ایفاکردن نقش معلم خودداری کنیم. چنانچه خواسته شما از فرزندتان بیش از حد باشد و همه چیز حالت تربیتی و آموزشی داشته باشد، قطعا این خطر وجود دارد که او را نسبت به هر گونه یادگیری دلزده کنید. علاوه بر آن، در رابطه پدر و مادر- فرزندی، رابطه عاطفی از اهمیت بسیارزیادی برخوردار است. پدر یا مادر می‌خواهند آمال و آرزوهای خود یا روند دوران تحصیلی خودشان را در مورد دختر یا پسرشان پیاده کنند. فرزند برای آنکه نسبت به پدر و مادر و معلمش «وفادار»بماند، سعی می‌کند خواسته آنان را عملی کند و در این‌صورت احتمال دارد دچار تعارض شود.
● علاقه
برای یک کودک، علاقه داشتن به تحصیل او به معنای علاقه داشتن به خود او است.اما زندگی تحصیلی او در کتاب و دفترش خلاصه نمی‌شود. صحبت در مورد مدرسه این فرصت را به او میدهد تا در مورد دوستانش، معلمان، فعالیت‌هایش، مشکلاتش، رویاهایی که در مورد شغل آینده‌‌اش در سر دارد و… با او گفت وگو کنید.
● خصوصیات او را بشناسید
از طریق این گفت‌وگوها، پدر و مادر موفق می‌شوند به علائق، نقاط ضعف و قوت فرزندشان پی ببرند. به عبارتی، فرزند خود را همانگونه که هست بشناسند، نه آنگونه که تصور می‌کنند هست یا می‌خواهند باشد. بدین‌ترتیب از تحمیل خواسته‌های شخصی و روند تحصیلی خود به او خودداری می‌کنیم.
● اهداف مشخصی را با او تعیین کنید
موفقیت تحصیلی کودک شامل «قراردادی» است که بین او و والدینش گذاشته می‌شود و بر مبنای اهدافی مشخص و قابل‌دسترس است؛ مثلا «در این ساعت باید کارهایت را انجام داده باشی»، «قبل از اینکه دوباره بهت سر بزنم، باید برنامه‌ای بریزی و نوشتنی‌هایت را نوشته باشی»، «قبل از پایان ۳ماه، در این درس باید پیشرفت کرده باشی» و… موعد مقرری که هریک از طرفین باید آن‌را رعایت کنند کمک می‌کند تا کودک کنترل زمان را یاد بگیرد و کارش را بهطور سازنده و با انگیزه دنبال کند.
● درس خواندن را برایش معنادارکنید
برای آنکه کودک برای درس خواندن انگیزه داشته باشد و احساس مسئولیت کند باید درک کند که برای پدر و مادرش درس نمی‌خواند بلکه این کار را برای خودش انجام میدهد تا به هدفی شخصی دست یابد. همچنین او باید قادر باشد بین زندگی کنونی‌‌اش به‌عنوان دانش‌آموز و زندگی آینده‌‌اش به‌عنوان فردی بزرگسال ارتباط ایجاد کند و از کودکی برنامه یا رؤیای شغل آینده‌‌اش را در ذهن بپروراند.«می‌خواهی یک دامپزشک بشوی؟ درس علوم خیلی برایت مهم است»، «یک خبرنگار بزرگ؟ یادگیری زبان‌های خارجی به تو کمک می‌کند»… البته این بدان معنا نیست که او را دربند برنامه‌ای دست نیافتنی و غیرعینی کنید بلکه به او کمک کنید تا به تلاش‌هایی که مدرسه از او می‌خواهد، معنا ببخشد.
● به او یاد دهید زمان را اداره کند
اغلب بچه‌ها وقتی عادت می‌کنند تکالیفشان را بهطور نامنظم انجام دهند، عاجز می‌شوند. ازاین رو باید خیلی زود به آنها ریتم منظم کاری داد. وقتی کودک از مدرسه به خانه برمی‌گردد، چه زمانی بیشتر احساس راحتی می‌کند تا تکالیفش را انجام دهد؟ با درنظر گرفتن علائق او و محدودیت‌های خانواده، یک ساعت مشخص را برایش تعیین کنید. بدین‌ترتیب کودکی که از همان کلاس اول هر روز بعد از خوردن عصرانه به خواندن عادت کند، بعدها نیز راحت‌تر می‌تواند وقت بیشتری را بهطور منظم به انجام تکالیف مدرسه‌‌اش اختصاص دهد.
● برای انجام تکالیف محیط مناسبی برایش فراهم کنید
بستگی به انتخاب خود کودک دارد؛ داخل آشپزخانه، داخل اتاقش یا مکانی که همه افراد خانواده دور و بر او هستند… . بعضی از بچه‌ها بیشتر از بچه‌های دیگر نیاز دارند تا با حضور والدینشان احساس حمایت کنند. اما در کل، هر چه کودک بزرگتر شود، برای انجام تکالیفش بیشتر به تنهایی نیازدارد. بنابراین روش درست، آن است که از این استقلال حمایت کنیم: برای آنکه مطمئن شوید تکالیفش را انجام داده او را«نپایید» بلکه نشان دهید که به او اعتماد دارید؛ در عین حال نشان دهید که برای پاسخگویی به سؤالاتش در دسترس و مراقب ادامه روند تحصیلی‌‌اش هستید.
● به جای قضاوت کردن بر او نظارت کنید
در هر حالتی، کودک باید تکالیفش را خودش به تنهایی انجام دهد. چنانچه تکالیفش را «به جای او» انجام دهید، باعث می‌شود همه اعتمادی که به قابلیت‌هایش برای پیشرفت کردن دارد را از دست بدهد و در حالی‌که اجازه نمی‌دهید پیامدهای اشتباهاتش را تجربه کند، او را بی‌مسئولیت بارمی‌آورید. پدر و مادر بنا به درخواست کودک و برای آنکه ببینند تکالیفش را به اتمام رسانده است باید مداخله کنند. این نظارت فرصتی است تا نقاط ضعف دانش آموز را مشخص کنند و به‌ویژه نشان دهند که شاهد تلاش‌ها و زحمات او هستند. هیچ قضاوتی در مورد او نکنید، نمرات کلاسی‌‌اش کفایت می‌کند. همچنین افکاری از این دست را کنار بگذارید: «تو هیچی نفهمیدی»، «تومی‌تونستی بهتر از اینها کار کنی» و… . به جای گفتن «تو» ترجیحا عباراتی بدون منظور به‌کار برید که او را برای اصلاح خود تشویق می‌کنند؛ مثلا، به جای آنکه بگویید: «تو ۳بار اشتباه کرده‌ای» بگویید: «۳ اشتباه وجود دارد» . و به‌خصوص فراموش نکنید که به ازای هر موفقیت به او تبریک بگویید.
● نقاط قوتش را بازشناسید
اغلب پدر و مادرها در حالی‌که فراموش می‌کنند نقاط قوت فرزندشان را بشناسند، روی نمرات بد او تمرکز می‌کنند. زبان، هنرهای تجسمی، جغرافی، ورزش و…، هیچ درسی نباید بی‌ارزش شمرده شود. همچنین می‌توان از طریق دروسی که فرزندتان بر آنها تسلط دارد، او را به سمت دروسی که در آنها مشکل دارد سوق دهید؛ علاقه او به هنرهای تجسمی فرصتی است تا او را به تاریخ علاقه‌مند کنید. علاقه او به ورزش باعث می‌شود تا در مورد نیرو، زمان و فاصله با او صحبت کنید و اهمیت ریاضی را به او نشان دهید.
● برایش الگو باشید
چرا کودک وقتی از مدرسه به خانه برمی‌گردد باید تکالیفش را انجام دهد درحالی‌که پدر و مادرش وقتی از سر کار به خانه بازمی‌گردند تلویزیون تماشا می‌کنند؟ چرا کودک باید بخواهد برای درس و مدرسه تلاش کند درحالی‌که می‌شنود که پدر و مادرش حرف‌های خوبی در مورد کارشان نمی‌زنند؟ چرا وقتی‌که پدر و مادرش مطالعه نمی‌کنند، کودک باید کتاب بخواند؟ لازم است بین خواسته و توقعی که از فرزندمان داریم و عملی که خود انجام می‌دهیم انسجام وجود داشته باشد. برای آنکه فرزندتان را به درستی طی دوران تحصیلی‌‌اش همراهی کنید، ابتدا باید خودتان در زندگی روزانه برایش یک الگو باشید.
● به جای اینکه نگران شوید درک کنید
کجا مشکل داشته؟ چه چیزی را نفهمیده؟ چه کار کنیم تا دوباره این اشتباهات را تکرار نکند؟
کمک کنید ترس و لرز شب امتحان در فرزندتان مهار شود .
اگر نشانه‌هایی که گفتیم، در شما یا فرزندتان دیده می‌شود، بد نیست این رهنمودها را که توسط یک مشاور آموزشی توصیه شده است، بخوانید.
علی رضایی، مشاور تحصیلی می‌گوید: لازم نیست به این فکر کنید که قبلا تعلل کرده‌اید و محال است بتوانید ظرف چند ماه از عهده کار بر‌آیید. حتی لازم نیست فکر کنید در آینده چه رتبه‌ای کسب می‌کنید و به چه دانشگاهی می‌روید، کی فارغ‌التحصیل می‌شوید و چطور کار می‌کنید. شما باید روی درس خواندن برنامه‌ریزی کنید و فقط تمرکزتان همان باشد.
این مشاور تحصیلی معتقد است شرایط روحی ـ روانی شما در روز امتحان تعیین‌کننده خواهد بود.اضطراب در حد متوسط، انگیزه ایجاد می‌کند تا بهتر درس بخوانید و رقابت کنید، اما اگر بسیار مضطرب باشید، کاری از پیش نخواهید برد.
رضایی می‌گوید: خاطرات شکست‌ها و ناامیدی بیش از هر چیز دیگر، پشت شما را به زمین می‌زند. وی به خانواده‌ها توصیه می‌کند از فرزند خود فقط انتظار درست فهمیدن و درست درس‌خواندن داشته باشند و برای اول بودن و بهترین بودن و حتی ادامه تحصیلی که خود مایل به انجام آن نیست، او را تحت فشار قرار ندهند.
وی تاکید می‌کند گاهی حتی شرایط محیط می‌تواند ما را مضطرب کند. مثلا یادم می‌آید یکی از دانش‌آموزانم می‌گفت در سالن امتحان کنکور بلبلی به دیوار آویخته بودند که آنقدر آواز می‌خواند که آدم را دیوانه می‌کرد.
این مشاور توصیه می‌کند: اگر آمادگی لازم را ندارید و احساس درماندگی می‌کنید، همه چیز را با خود تمام کنید و اگر تا امتحان وقتی نمانده، همه دروس را مرور کنید، تست بزنید و مساله حل کنید و به عنوان یک کنکور آزمایشی به ماجرا نگاه کنید.
گاهی در کودکان اضطراب به شکل بی‌حوصلگی، ناآرامی و ترس بروز می‌کند و کودک قدرت تمرکز را از دست میدهد. هنگام درس خواندن به همه چیز فکر می‌کند جز درس و انگار خودش قبل از امتحان، خود را مردود می‌کند.
اضطراب وقتی حالت بیماری به خود بگیرد، مداخلات دارویی ضروری می‌شود.
رضایی معتقد است صحبت کردن با دانش‌آموز و واداشتن او به بیان نگرانی‌ها و خواسته‌هایش و آرام‌سازی او تا حد زیادی به او کمک می‌کند.
شما در مقام والدین یا معلم باید به او کمک کنید، تصویر واقعی‌تری از خودش در ذهن بسازد و حساسیتش را نسبت به امتحان کم کنید.
آموزش شیوه‌های درست مطالعه و وسایل کمک آموزشی و روشهای خود آرام‌سازی نیز به شخص مضطرب کمک می‌کند.
وی به دانش‌آموزان توصیه می‌کند با برنامه‌ریزی درست و انتخاب هدف مناسب و توجه به توانایی و استعداد خود و روش صحیح مطالعه و آموختن تمرکز و تقویت حافظه، دوران آموزشی خوبی را تجربه کنند و امتحان را به تجربه‌ای شیرین بدل سازند.
اگر می‌خواهید در کنکور شرکت کنید، محل امتحان و رشته‌های آن را از پیش مورد بررسی قرار دهید و دلایل شکست و موفقیت دوستان یا تجربه‌های قبلی خود را بررسی کنید و به خود تلقین کنید می‌توانید.
امتحان تنها مساله مهم در زندگی شما نیست. گاهی هم زندگی کنید، ورزش کنید و تفریح را برای خود حرام نسازید.
پیشرفت خود را بررسی کنید و به نحوه درس خواندن خود طبق برنامه امتیاز بدهید. دست‌کم یک روز قبل از امتحان را صرف آرامش و رفع خستگی کنید.
روش های تقویت تمرکزحواس و جلوگیری از حواس پرتی
تمرکز در لغت یعنی تراکم ، فشردگی مجموعه، چکیده، تمرکز در اصطلاح یعنی حفظ و نگهداری توجه و تمرکز حواس، روی موضوعی معین، بدون تمرکز حواس، یادگیری مثمر ثمر نخواهد بود. بنابر این همه افراد توانایی تمرکز دارند و تمرکز نسبی است یعنی کسی نمی تواند ادعا کند کاملا حواس پرت است ویا همیشه تمرکز حواس دارد.
تمرکز گاهی ساده است و گاهی مشکل. تمرکز در موضوع هایی که نیاز به تفکرو تجزیه و تحلیل دارند مشکل و تمرکز در موضوع هایی که جنبه ی تفریحی و سرگرمی دارند، بسیار آسان است.
تمرکز حواس:
یعنی عوامل حواس پرتی را به حد اقل رساندن… تمرکز هر شخص به نسبت کاهش عوامل حواس پرتی او افزایش می یابد و بنا به تغییرات موقعیت ذهنی و محیطی او تغییر می کند. بیشتر افراد گمان می کنند که تمرکز یک امر ذاتی و تغییر آن ناممکن است، در حالی که تمرکز یک امر اکتسابی است و باید هر روز پرورش و جهت داده شود و هر کس با هوش عادی خود می تواند به آن دست یابد. پس برقراری تمرکز حواس به میزان کاهش عوامل حواس پرتی بستگی دارد. یعنی هر چه عوامل مزاحم و مخل تمرکز بیشتر باشند توانایی حفظ تمرکز حواس کمتر است و بر عکس. لذا حواس پرتی؛ یعنی خارج شدن از روند مطالعه یا جریان کاری و فرو رفتن در افکار و تخیلات و یا انجام کار دیگر.
منشاء حواس پراگندگی:
حواس پرتی درونی و ذهنی:
عبارت است از اشکالات فکری انسان و اندیشه هایی که موانعی بر سر راه توجه دقیق به مطالعه و تمرکز حواس ایجاد می کنند. این موقع شامل مواردی از قبیل: درد، رنج، غم وغصه ، نگرانی، گرسنگی و تشنگی ، سردی و گرمی ، ترس و خشم و شادی ، سردرد و … می باشد.
حواس پرتی بیرونی و محیطی:
آنچه که به محیط پیرامون فرد ارتباط پیدا می کند و یا تحریکات غیر عادی که توسط حواس مختلف انسان ایجاد می شوند مانند نور شدید و نور ضعیف، صداهای ناهنجار، روشن بودن رسانه ای صوتی و تصویری و نظایر این ها ممکن است فرایند تمرکز حواس را با اشکال مواجه کنند.
رهایی از حواس پرتی و ایجاد تمرکز حواس در افراد مختلف، متفاوت است و به حالت درونی، تجربه ها مکان و موقعیت آن ها بستگی دارد. برخی از افراد اظهار می دارند که من آدم کاملا حواس پرتی هستم و برخی دیگر می گویند نمی توانم تمرکز حواسم را به روی کاری حفظ کنم. در حالی که این تفکر غلط است و هیچ کس نباید خود را فردی کاملا حواس پرت یا فاقد تمرکز حواس بداند بلکه بهتر است وقتی که تمرکز حواس فردی دچار اختلال شد، بگوید در این لحظه و در محیط فعلی حواس پرتی من بیشتر و میزان تمرکزمن کمتر است. لذا حواس پرتی بیشتر علل درونی دارد و به طبیعت خود فرد، ویژگی ها، حالات روحی و روانی، و عادات فردی بستگی دارد.
بی شک حواس پرتی بیرونی آسانتر از عوامل حواس پرتی درونی بر طرف می شود . پس می توان بدون توجه به عوامل محیطی مانند: سرو صدای زیاد، شلوغ بودن محیط و حتا داخل مترو، سرویس و هنگام مسافرت تمرکز حواس خود را حفظ کرد. اما نمی توان در حال گرسنگی و یا تشنگی شدید، نگرانی و ناراحتی و دگرگونی فکر و اندیشه با تمرکز مطالعه کرد و یا کار دیگری را با تمرکز انجام داد و مطالعات و یا تجربیات زیادی این موضوع را تائید کرده است که یک انسان می تواند در محل پر سرو صدا و نا آرامی با تمرکز و توجه کافی مطالعه کند.
روشهای تقویت تمرکز حواس:
تمرکز حواس هنگام مطالعه کلید اصلی و اساسی درک و فهم مطالب است. و کلید اساسی تمرکز حواس استفاده از روش هایی است که باعث تقویت و پرورش ومهارت در برقراری تمرکز حواس هنگام مطالعه می شوند. بنابراین بدون تمرکز حواس ممکن است درک و فهم مطلبی که فقط یک ساعت وقت لازم داشته باشد، ساعت ها وقت بگیرد اما به خوبی فهمیده نشود و امر مطالعه بی فایده است و اثر مثبتی نخواهد داشت. لذا کاربرد روش ها و فنونی که به خواننده کمک می کند تا هنگام مطالعه فعال باشد، تمرکز حواس را تقویت و مهارت فرد را در ایجاد تمرکز حواس هنگام مطالعه افزایش می دهد این روش ها عبارتند از:
1- آمادگی برای مطالعه:
برای شروع مطالعه، ابتدا بایستی خود را از جهات گوناگون آماده کرد، زیرا حداکثر آمادگی، مقدمه ای برای علاقمندی به مطالعه، ایجاد تمرکز حواس و یادگیری بهتر می باشد. منظور از آمادگی پیدایش تمام شرایطی است که شخصی را قادر می سازد تا با اطمینان به موفقیت و اعتماد به نفس، به تجربه خاصی بپردازد.
آمادگی بدنی:
به رشد و تکامل طبیعی بدن، تندرستی و نداشتن نقص های بدنی مربوط است. گاهی وجود بیماری هایی مانند زخم معده، میگرن، سردرد و نظایر این ها باعث از بین رفتن تمرکز حواس و مانع مطالعه فرد می شود و فرد تا به دست آوردن تندرستی کامل قادر به برقراری تمرکز حواس و مطالعه ثمر بخش نیست و انگیزه کافی هم برای مطالعه ندارد.
آمادگی ذهنی:
آمادگی ذهنی را می توان از خصوصیاتی نظیر رشد گویای سالم، قدرت تفسیر و تعبیر اشکال، توانایی درک همانندی ها و نا همانندی ها میان کلمات و … شناخت دانست.
آمادگی اجتماعی:
به ماهیت و وسعت تجارب فرد بستگی دارد که می توان آن را با تجربه و تحلیل زمینه خانه و خانوادگی، محیط وسیع اجتماعی که او در آن تجربه اندوخته است و تربیت پیشین او تعیین کرد.
آمادگی روانی:
آمادگی روانی به شکل پیچیده ای با رشد و تکامل بدنی، ذهنی و اجتماعی آمیخته است. خستگی، بی قراری، بی تابی، کوتاهی زمان، دقت نداشتن تمرکز در مطالعه، واکنش های منفی نسبت به خود و دیگران، ضعف اعتماد به نفس و نظایر آن ها همگی نشانه نبودن آمادگی روانی، بدنی، ذهنی و اجتماعی دانش آموزان و دانشجویان، اجرای برنامه های آموزشی، تمرکز حواس و فرایند یادگیری را آسان تر و مطلوب تر می کند.
2- داشتن علاقه به مطالعه:
مطالعه ثمر بخش از دو عامل متاثراست: یکی علاقه نسبت به مطالب خواندنی، دیگر کاربرد ماهرانه فنون مطالعه نسبت به مطلب خواندنی.
سبب می شود تا شخص به مطالعه بیشتر بپردازد، مطالعه بیشتر منجر به بهتر شدن فنون مطالعه می شود، کاربرد فنون بهتر، مطالعه را آسان تر، سریعتر و لذت بخش تر می سازد؛ در نتیجه علاقه خواننده نسبت به مطالعه افزایش می یابد.پس تا زمانی که فرد تمایل یا علاقه به انجام کاری نداشته باشد نمی تواند برانگیخته شود. لذا وقتی خواننده به موضوعی علاقه مند می شود، خود به خود بر آن تمرکز می کند، بیشتر دقت می کند و به راحتی مطالب را به حافظه می سپارد و بعدا هم خیلی راحت به خاطر می آورد. پس ازعلاقه پیدا کردن نسبت به مطالب، گام بعدی تعیین هدف مطالعه است زیرا هدف زیر بنای انجام کاری است و به فعالیت انسان جهت و نیرو می دهد . هدف ارزشمند، فرد را به خواستن و طلب کردن وادار می کند و نیروی لازم را برای فعالیت در وی بوجود می آورد وسبب پیدایش تمرکز در او می شود. لذا هر فرد برای مطالعه باید هدف مشخصی داشته باشد.
همان طور که فرانکین معتقد است انسان بدون هدف مانند گلوله ای است که بدون هدف شلیک می شود. علاوه بر آن مطالعه بدون هدف یکی از عادات غلط مطالعه بشمار می رود.
3- تعیین زمان و مکان مطالعه:
یکی از راه های برقراری تمرکز حواس این است که مطالعه در آن ساعت از روز انجام گیرد که برای فرد مناسب تر است. اما تعیین مناسب ترین زمان برای مطالعه کاری دشوار است و به عادات فردی بستگی دارد. برخی افراد عادت دارند تا نیمه های شب بیدار بمانند و با استفاده از سکوت و آرامش شبانه با خیالی راحت و آسوده مطالعه کنند برخی دیگر عادت دارند شب زود بخوابند و صبح زود از خواب بیدار شوند وبه مطالعه بپردازند. با این توصیف تعیین زمان و مقدار مطالعه باعث آگاهی از تمام زمینه مطالعه، برقراری تمرکز حواس، عدم سردرگمی، جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی و فهم بهتر مطالب می شود.
والتر پارک در کتاب خود به نام « چگونه درس بخوانیم؟» چنین می نویسد: « موفقیت یا عدم موفقیت شما در تحصیلات دانشگاهی، مستقیما به این امر بستگی دارد که چگونه از وقت خود استفاده می کنید؟ موفقیت در دانشگاه و البته در مقاطع تحصیلی پایین تر نیز بستگی به استفاده اشتباه از زمان دارد .»
«محیط آشنای یک اتاق مشخص، در حین مطالعه موجب انصراف کمتر و تمرکز بیشتر حواس می شود ،زیرا لوازم آن اتاق هر روز پیش چشم شما است و کمتر توجهتان را به خود جلب می کند . به علاوه اگر هر روز به وقت مطالعه در اتاق معینی بودید کم کم ذهنتان عادت می کند که به محض رسیدن به آن اتاق آماده تمرکز حواس و فراگیری شود. »
بنابراین ثابت بودن مکان مطالعه و مشخص بودن آن به علت دسترسی به آن و فراهم بودن وسایل مورد نیاز از قبیل کتب درسی، دفاتر، کتاب لغت، خط کش، قلم و نظایر آن جهت مطالعه موجب تمرکز حواس بیشتر و آمادگی ذهنی هنگام مطالعه می شود.
پس یکی از بهترین راه های برقراری تمرکز اختصاص دادن یک اتاق مجهز به آنچه لازم دارید، در موقع مطالعه است. این اتاق خیلی زود مناسب تمرکز و یادگیریتان شده و کار شما را به طور خودکار راحت تر می کند و بعد برایتان یک عادت مفید می شود. « برای داشتن تمرکز به هنگام مطالعه ابتدا باید خود را از دنیای خارج جدا کنید و محیط مناسبی برای مطالعه بر گزینید. چنین محیطی باید آرام، روشن و دارای هوای مناسب باشد. هیچ چیز به اندازه سر و صدا، خسته کننده و مانع تمرکز حواس نیست. ایجاد محیط کار مناسب، به دلیل ایجاد آرامش و شرایط مناسب اهمیت دارد و زمینه ای است برای تمرکز و دقت».
3- یاد بگیر که بگویی «نه»:
« زمانیکه تصمیم گرفتید باید مطالعه کنید اما دوستان یا هم اتاقی های شما در خواست می کنند که دور هم جمع شوید ؛ هنر گفتن «نه» را در خود تقویت کنید. اگر این اراده در شما ضعیف است، می توانید روی در اتاق مطالعه خود بنویسید « مزاحم نشوید» اگر موفق نشدید می توانید کارهای دیگری انجام دهید که نشان دهد شما دوست ندارید که کسی باعث از هم گسیختن افکار شما شود».
4- ترک افکار منفی و داشتن افکار مثبت:
مطالعه عمیق و یادگیری ثمر بخش وقتی حاصل می شود که فرد تصور مثبتی از خود داشته باشد و به خود اعتماد کند. زیرا اعتماد به خود در موفقیت مؤثر است و مهارت را بیشتر و نیرو را افزایش داده و مغز را سالمتر می کند. وقتی می خواهید کاری انجام دهید از گفتن کلماتی همانند: نمی خواهم ، نمی دانم، نمی توانم بپرهیزید. جمله «این کار محال» است را از دفتر زندگی خود خط بزنید، ترس و بدگمانی و بی ارادگی را از ذهن خود دور کنید. هرگز به خویشتن اجازه ندهید که هیجانات و افکار منفی شما را در خود غرق سازد و تمرکز حواس شما را مختل کند.
اعتماد به نفس داشته باشید و پیوسته به نزد خود تکرار کنید که قادر به انجام کار هستم ، می توانم انجام دهم و باید انجام دهم . بدین طریق تفکر مثبت را در خود پرورش دهید. قوی بودن اعتماد به نفس احساس شعف و شادی را در شما بوجود می آورد و در حالت شادمانی از تمرکز حواس خوبی برخوردارید. بهتر فکر می کنید، بهتر مطالعه می کنید و نتیجه کارتان بهتر می شود.
مارگریت کوربت می نویسد « انسان در بحر اندیشه های خوشایند حافظه بهتری پیدا می کند و ذهن در حالت آرامی قرار می گیرد و میل به یادگیری را در خود بوجود می آورد» لذا خودپنداری مثبت مهمترین کمک برای تمرکز و یادگیری است. اگر بتوانیم تصورات غلط ومنفی را از ذهن خود دور نموده و تصورات مثبت را جایگزین کنیم ، می توانیم علاقه به مطالعه و یادگیری را در خود ایجاد کنیم چرا که علاقه به مطالعه شرایط اصلی و اساسی ایجاد تمرکز حواس به هنگام مطالعه است. آلفردآدلر روانشناس مشهور ، در دوره جوانی در درس ریاضی بسیار ضعیف بود. معلمش این موضوع را با والدینش در میان گذاشت آن ها باور کردند که آدلر در درس ریاضی ضعیف است، آدلر هم این موضوع را پذیرفته بود. یکی از روزها که معلم مسئله ای را روی تخته نوشته بود و شاگردان کلاس از حل مسئله عاجز مانده بودند، آدلر جواب مسئله را پیدا کرد ، پای تخته رفت و در میان حیرت همگان مسئله را حل کرد. فهمید که توانایی درک و فهم مطالب درس ریاضی را دارد، استعدادش را باور کرد، تصورات مثبت را جایگزین تصورات منفی کرد و از آن به بعد یکی از دانش آموزان ممتاز درس ریاضی شد.
5- طرح سئوال:
طرح سئوال یکی از شیوه های مطالعه دقیق و فعالانه است که در تمام اوقات مطالعه، مفید است. طرح سئوال پیش از مطالعه دقیق، فرد را وادار می کند تا به طور فعالانه و با تمرکز و دقت کافی و با انگیزه و علاقه به مطالعه بپردازد. طرح سئوال هنگام مطالعه یکی از روش هایی است که خواننده را فعال و به طور عمقی او را در گیر مطالعه می کند و سبب برانگیختن جدیت و تلاش وی به هنگام مطالعه می شود و فرد برای یافتن پاسخ به سئوالات بایستی تمرکز حواس خود را حفظ نماید، زیرا در هنگام مطالعه، نمی توان بدون تمرکز پاسخ سئوالات را پیدا کرد. بعد از خواندن مطالب با طرح سئوال می توان میزان فراگیری خود را ارزش یابی نموده و به نقاط قوت و ضعف خود پی برد و سبب ایجاد نظر انتقادی نسبت به مطالب در فرد می شود. خواننده در مطالعات بعدی برای از بین بردن نقاط ضعف خود با دقت و تمرکز بیشتری مطالعه می کند.
6- آگاهی از شیوه های صحیح مطالعه و یادگیری:
برخی از والدین به طور مدام به فرزندان خود می گویند درس بخوانید، مطالعه کنید، ولی هرگز نمی گویند چگونه مطالعه کنید و روش های صحیح مطالعه را نمی دانند.
بنابر این آگاهی از شیوه های صحیح مطالعه و یادگیری چون: تند خوانی ، عبارت خوانی، خواندن اجمالی ، خواندن تجسمی، و … به خواننده کمک می کند تا تمرکز حواس خود را هنگام مطالعه حفظ نمایند.
تند خوانی:
تند خوانی باعث توجه و تمرکز بیشتر و فهمیدن مطالب و در نتیجه باعث یادگیری بهتر می شود. فکر و ذهن ما قادر است هزاران کلمه را در دقیقه از خود عبور دهد ولی اگر سرعت مطالعه ما پائین باشد، ذهن وقت اضافی می آورد و ناچار به این شاخه وآن شاخه می پرد و در نتیجه حواس پرتی ایجاد می شود. اما مطالعه سریع و یا تند خوانی فرصت جولان به ذهن نمی دهد و سبب برقراری تمرکز حواس هنگام مطالعه می شود.
عبارت خوانی:
عبارت خوانی یعنی خواندن عبارات و جملات به عوض خواندن کلمات.
عبارت خوانی به نوع دیگری به تمرکز حواس کمک می کند. از این طریق خواننده باید با سرعتی که نزدیک به سرعت اندیشیدن اوست، بخواند. اگر سرعت آنقدر کم باشد که ذهن از حالت فعال بودن باز بماند، احساس دلزدگی ایجاد می شود و چیزهای دیگری ذهن فرد را مشغول می کند و از روند مطالعه خارج می شود . بنابراین اگر سرعت خواندن با سرعت اندیشیدن هماهنگ باشد باعث افزایش تمرکز حواس می شود.
خواندن اجمالی:
روش خواندن اجمالی مبتنی است بر یک نمونه گیری سریع از نکات اساسی و صرف نظر کردن از جزئیات، در این روش خواننده مطالب را سازمان بندی می کند، آن گاه هدف از مطالعه خود را مشخص نموده و مقدار زمان مطالعه و میزان دشواری کتاب را تخمین می زند و سپس از طریق سئوال کردن، کنجکاوی ، علاقه، دقت و تمرکز حواس فرد ، افزایش میابد.
خواندن تجسسی:
منظور از روش تجسسی طرح انواع سئوالات جزئی و کلی و مطالعه عمیق و اثر بخش در جهت دست یافتن به پاسخ این سئوالات است … کسی که به دنبال چیزی می گردد به احتمال بیشتری آن چیز را پیدا می کند لذا هدف خواندن تجسسی افزایش دامنه تمرکز و درک عمیق تر معانی است. به همین دلیل خواندن تجسسی تمرکز حواس و علاقه فرد را افزایش می دهد و به او کمک می کند تا مطالب دشوار را تجزیه و تحلیل نموده و آن ها را بهتر بفهمد. فهمیدن مطالب موجب تحکیم آن ها در حافظه می شود پس خواندن تجسسی برای غلبه بر تنبلی، حالت کسلی، پرتی حواس، از طریق تحریک حس کنجکاوی و شرکت فعالانه در مطالعه به کار می رود.
جدیت در مطالعه:
به محض نشستن پشت میز مطالعه خواندن را با جدیت شروع کنید، چرا که اگر سریع مشغول به کار مطالعه شوید، تمرکز حواس زود به دست می آید « این ضرب المثل چینی را به یاد داشته باشید که: فتح ستارگانی که هزاران فرسنگ از ما دور هستند با بر داشتن قدم اول امکان پذیر است» شک و تردید حاصلی جز حواس پرتی یا انحراف حواس و تسلیم به تخیلات واهی ندارد، اجازه ندهید چیزی جز مطالعه ذهن شما را مشغول کند. با خود تصمیم بگیرید تا مقدار زمانی را برای مطالعه مشخص کنید و خود را به مدت زمانی خاص محدود کنید. در این زمان از مطالعه دست نکشید، به مطالعه ادامه دهید، اما زمان مطالعه را طولانی نکنید بیهوده وسواس به خرج ندهید، بهانه تراشی نکنید به خود تلقین کنید که فرد با اراده ای هستید و می توانید هر درسی را به خوبی یاد بگیرید. جدی باشید و با علاقه و انگیزه مطالعه کنید تا هنگام مطالعه دچار حواس پرتی نشوید.
استفاده از رهنما:
یکی از شیوه های برقراری تمرکز حواس، استفاده از یک رهنما چون ؛ انگشت سبابه، مداد و … به هنگام مطالعه است. زیرا استفاده از یک رهنما هنگام مطالعه باعث تمرکز حواس بهتر، افزایش سرعت مطالعه، عادت به روان خواندن، جلوگیری از برگشت دوباره خوانی و اتلاف وقت و جلوگیری از خستگی چشم و ذهن می شود.
خط کشیدن زیر مطالب مهم:
استفاده از این روش یکی از شایعترین راهبردی است که اغلب دانش آموزان و دانشجویان از آن استفاده می کنند.
لذا هنگام مطالعه باید با استفاده از یک مداد، ایده ها و مطالب مهم و اساسی را علامتگذاری نمود. زیرا برای مشخص نمودن ایده ها و مطالب مهم و اساسی و خط کشیدن زیر آن ها لازم است با تمرکز حواس و دقت خاصی به مطالعه مشغول شد. پس خط کشیدن زیر مطالب مهم باعث برقراری تمرکز حواس و جلوگیری از حواس پرتی می شود.
یاداشت برداری هنگام مطالعه:
یاداشت برداری نوعی تکرار درس است که هم سبب تمرکز حواس و هم موجب بیشتر به خاطر سپردن مطالب می شود. یاداشت برداری خوب، کاری جدی و فعال است که با اندیشیدن ملازمه دارد، لذا برای یاداشت برداری باید هنگام مطالعه فعال بود و لازمه فعال بودن، داشتن تمرکز حواس است و برای برقراری تمرکز حواس جهت نوشتن، هماهنگی چشم و مغز به منزله نوعی یادگیری تجسمی چند بعدی با قدرتی بی نظیر است که تمرکز حواس را تقویت نموده و فهم مطالب و سرعت یادگیری را افزایش می دهد.
پیشنهادات:
1- سعی کنید با ایجاد انگیزه های نیرومند و در نظر گرفتن اهدافی که برایتان مهم و جالب توجه است نسبت به مطالعه در خود شوق و علاقه ایجاد کنید. زیرا علاقه داشتن نسبت به موضوعی سبب تمرکز حواس در هنگام مطالعه آن موضوع می شود.
2- موقعیت هایی که نمی توانید در آن ها تمرکز حواس داشته باشید، تجزیه و تحلیل کنید، احساسات خود را مورد بررسی قرار دهید و بدانید که چه عواملی افکار شما را دگرگون می کنند. افکار منفی و بیمارگونه را از خود دور کنید و هر موقعیت را تا حدی که می توانید به طور منطقی تعبیر و تفسیر کنید.
3- موضوع های مطالعاتی خود را تقسیم بندی کنید یعنی هر موضوعی را که می خواهید مطالعه کنید، آن را به قسمت های کوچکتر تقسیم کرده و به تدریج در زمانهای مختلفی آن ها را مطالعه کنید.
4- هر وقت مصمم شدید مطالعه کنید یا کار دیگری انجام دهید، بکوشید بر عزم خود پا بر جا باشید تا آن کار را به اتمام برسانید .
5- زمان های مطالعه خود را با فعالیت های متنوع تقسیم نمائید تا این که بتوانید تمرکز حواس خود را برای مدت زمان طولانی تری حفظ کنید و مطالعه را در آن ساعت از روز انجام دهید که برای شما مناسب تر است.
استفاده از یک استراحت کوتاه در هر ساعت، انرژی لازم برای حفظ تمرکز حواس را برای مدت زمانی طولانی تر در اختیار فرد می گذارد.
6- هرکاری به جای خویش نیکوست پس برنامه مطالعاتی داشته باشید و برای هر کاری وقت به خصوص تعیین کنید.
7- با آگاهی ازفنون مطالعه و بکارگیری آن ها در هنگام مطالعه در خود ایجاد تمرکز کنید زیرا کاربرد فنونی که خواننده را در عمل مطالعه فعال می سازد، کلید اساسی ایجاد تمرکز است.
8- به جای این که بکوشید دنیای خارج را تغییر دهید، خود را تغییر دهید و لازم نیست که دیگران و یا رفتار آن ها را مطابق دلخواه خویش تغییر دهید.
9- چند برگ کاغذ روی میز مطالعه خود داشته باشید و مواردی از افکار منحرف کننده و مزاحم را یاداشت کنید و بعد از مطالعه نسبت به حل آن ها در حد امکان اقدام نمائید.
10- ممکن است حواس پرتی شما ناشی از گرسنگی و تشنگی شدید، بی خوابی ، خستگی، و یا علت یا علل درونی دیگری باشد، در چنین موقعیتی هرگز مطالعه نکنید.
11- هنگام مطالعه لباس راحتی به تن کنید، لباسی که نه بسیار زبر باشد نه بسیار نرم، نه بسیار گشاد باشد نه بسیار تنگ.
12- مطالعه در حالت هایی نظیر دراز کشیدن، به پشت خوابیدن، در حال راه رفتن تکیه زدن به دیوار و امثال این ها مفید نمی باشد. زیرا در چنین موقعیت هایی نمی توان تمرکز حواس خود را حفظ نمود، بنابراین هنگام مطالعه سعی شود خم شدن کمر عادت نشود و فاصله کتاب تا چشم سی سانتیمتر باشد.
13- محرک های محیطی از قبیل صدای رادیو، تلویزیون، تلفن و… که باعث حواس پرتی شما می شوند از موقعیت مطالعه خود حذف کنید.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی اخبار گروه های پزشکی
گوش کن چه می گویم .
گوش کن ! چه می گویم مشکل از میزهاست. میزها آدم را شیطان می کنند شاید هم صندلی ها مشکل دارد که نمی شود صاف و ساکت رویشان نشت. در کل وقتی در چهار دیواری کلاس قرار گرفتی، خیلی سخت است که شش دانگ حواست را جمع کنی و متوجه کتاب و کلاس و مهمتر از همه (معلم) باشی ؛ کسی که می خواهد مطالب درسی را آموزش دهد و تو را برای آزمون متنوع و متعدد آماده کند. تازه، لطف مدرسه به همین شیطنتهای دانش آموزی است، به اینکه حداقل بخشی از وقت کلاس را صرف شوخی و تفریح و بازی با دانش آموزان یا اذیت کردن دوستان و حتی معلم کنی!! اینها که گفتیم حرف های دانش آموزان اس ؛ دانش آموزانی که سرکلاس خوب گوش نمی دهند و حتی اگر روش تدریس معلم خسته کننده نباشد و درس هم جالب باشد، باز با بهانه های متعدد( مانند آنچه گفته شد) از گوش دادن سرباز می زنند این دسته از دانش آموزان باید توجه داشته باشند که بدون دقت کردن و خوب گوش دادن به درس معلم نمی توان دانش آموز موفقی گردید ؛ زیرا در هر درسی نکته های ظریف و مهمی وجود دارد که به یاری معلم می توان به آنها پی برد یا حداقل معلم می تواند راه دست یافتن و پی بردن به آن نکات را هموارتر و راحت تر سازد. چگونه خوب گوش کنیم ؟ خوب گوش دادن ، یک مهارت یا شاید هم یک هنر است و باید این هنر را مثل سایر هنرها فرا گرفت ؛ یعنی باید آموزش ببینیم و برای کسب آن تلاش کنیم . ما در اینجا چند پیشنهاد برای کسب این مهارت ارائه می دهیم. قبل از کلاس اولین گام برای خوب شنیدن درس های یک معلم ، آن است که از نظر ذهنی خود را آماده شنیدن کنیم و برای بهبود هشیاری جسمانی و رانی خود ، قبل از کلاس ، موانعی را که می تواند آمادگی لازم را از ما بگیرد ، رفع نماییم. برای مثال ، با خستگی و گرسنگی سر کلاس نروید و دفترچه یادداشتی بخرید که به یادداشت برداری نظام مند شما کمک می کند. تکالیف هفته قبل را نیز حتماً انجام دهید و نکات مهم جلسه گذشته را دوره کنید تا از موضوعات درسی و آنچه که در کلاس گذشته است ، بی خبر نباشید؛ در ضمن اگر به مطالب درسی جدید فکر کنید آمادگی بیشتری برای حضور در کلاس و توجه کردن به درس های معلم خواهید داشت. در طی کلاس حواس خود را به سخنان معلم و آنچه در کلاس می گذرد، معطوف کنید و به رویا فرو نروید ؛ یعنی به کلاس درس نگویید که رویاها و تخیلات نمی گذارند تا به تو توجه کنم ؛ بلکه به رویاها و تخیلاتتان بگویید که درس دارم و اکنون وقت گوش دادن به درس است و باید با تمام وجود در کلاس درس حضور داشته باشم؛ همچنین به خود تلقین نکنید که درس جالب نیست یا روش تدریس معلم خسته کننده است و شما خوابتان می گیرد! برعکس به خود بگویید که بدون شک در این درس و در تدریس معلم، نکته های تازه و جالبی وجود دارد که شما می توانید از آن بهره ببرید. توجه داشته باشید که اگر حرف بزنید ، مطمئناً نمی توانید گوش کنید ؛ پس به جای سخن گفتن به علائم کلامی بدنی و دیداری معلم توجه کنید و بدانید که شما چهاربار سریع تر از سخنان یک معلم می توانید فکر کنید. بدین ترتیب برای فهم نکات مهم درس وقت لازم را دارید بخصوص اگر در استفاده از شکل و علائم اختصاری ثبات قدم داشته باشید. یادداشت برداری را نیز از یاد نبرید ؛ زیرا یادداشت برداری شیوه ای بسیار مناسب در تقویت مهارت گوش دادن اس ؛ بویژه اگر محتوای درس را به زبان خود و بر اساس آنچه دریافته اید بنویسید نه اینکه فقط از سخنان معلم کپی برداری کنید. یکی از مهمترین دلایل ناتوانی دانش آموزان در دقیق شنیدن این است که هر آنچه را دوست دارند ، می شنوند نه هر آنچه را گفته می شود و منتظر نمی مانند تا سخنان معلم به پایان برسد و بعد نوبت صحبت کردن آنها بشود ؛ بلکه تصورات و فرضیات خود را مبنا قرار می دهند و فکر می کنند که می دانند معلم چه می خواهد بگوید ؛ در نتیجه هنگام تدریس ذهن دانش آموزان فقط حول و حوش سوالهایشان دور می زند ؛ نه آنچه در کلاس گفته می شود و در نتیجه از نکات کلیدی ، مهم و نتیجه گیری نهایی معلم غافل می مانند. براستی شما چند بار دست خود را پیاپی برای پرسیدن سوالی که لحظاتی بعد معلم ، خود به آن پاسخ داده است ، بلند کرده اید یا از چیزی پرسش کرده اید که معلم با تعجب گفته است همین چند دقیقه پیش آن را پاسخ داده است ؛ اما آن قدر شما غرق در حال و هوای پرسش خود بوده اید که اصلاً متوجه سخنان معلم نشده اید یا اگر معلم سوالی از شما کرده است در نیمه های سوال وی به میان حرفش آمده و پاسخ سوالش را داده اید و بعد متوجه شده اید که منظور معلم نیز دیگری بوده است؟! پس به جای اینکه جملات معلم یا دوستانتان را تمام کنید و تصور کنید که می دانید دیگران چه می خواهند بگویند، به طور کامل به آنچه گفته می شود ، گوش دهید و راجع به آن فکر کنید و سپس اگر از شما سوال شده است پاسخ دهید و اگر پرسشی برایتان مطرح شده است آن را بپرسید. بار دیگر تأکید می کنیم که به تمام مطالبی که در کلاس گفته می شود، توجه کنید و آنچه را که می شنوید با آنچه که از قبل می دانستید ربط دهید. همچنین نکات مهم درس را تشخیص دهید و سعی کنید نکات مهمی را که ممکن است سوال امتحان باشد ، بیابید. به آنچه معلم درباره تکالیف درسی می گوید نیز گوش کنید و به دنبال عبارتهای کلیدی معلم مانند : ((این مطلب مهم است)) یا ((مهم است بدانید که...)) یا ((لازم است این مطلب را برای امتحان بدانید)) باشید. سوالهای دانش آموزان دیگر نیز بسیاری از اوقات کارگشاست . گاه دانش آموزان دیگر به نکاتی توجه می کنند که شما از آنها غافل بوده اید و اصلاً ارزش تدریس گروهی به همین است که ازگفت گوی سایر دانش آموزان با معلم می توان به مطالب جالبی پی برد و بسیاری از ابهامات و دشوارهای درسی نیز از همین راه برای انسان حل می شود. در آخر اینکه در لحظات پایانی تدریس ، سریع کتاب و دفتر خود را نبندید و به فکر بیرون رفتن از کلاس نباشید ؛ زیرا خیلی از اوقات در همین لحظات خلاصه درس یا مطالب کلیدی گفته می شود ؛ مطالبی که ممکن سوالهای امتحان پایان ترم شما باشد.
|