عزت نفس و روش های افزایش آن در دانش آموزان

عزت نفس و روش های افزایش آن در دانش آموزان

یکی از دلایل عمده بسیاری از اختلالات رفتاری و شخصیتّی در کودکان و نوجوانان، ضعف در اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندی (عزت نفس) است، بنابر این امروزه در اصلاح و درمان بسیاری از این اختلالات، پرورش و تقویّت احساس عزت نفس و اعتماد به نفس و مهارتهای فردی و اجتماعی آنان، نقش بسزایی ایفا می کند. از این رو با توجه به اهمیّت عزت نفس در رشد شخصیت و سلامت روانی کودکان و نوجوانان، در جهت تقویت و افزایش آن، موارد زیر به والدین و دست اندرکاران تعلیم و تربیّت توصیه می شود:

1-روحیه دینی و ایمان مذهبی را در کودکان و نوجوانان تقویت کنید.

2- سعی کنید در برخورد با کودکان و نوجوانان، توانمندی های آن ها را مورد نظر قرار دهید، نه ناتوانی ها را.

3- زمینه کسب تجربه های خوشایند از فعالیت های مستقل و آزاد را برای آن ها فراهم کنید.

4-تجربه های موفقیت آمیز آنان را افزایش دهید.

5-قدرت تحمّل کودکان و نوجوانان را برای مواجه شدن با ناکامی های احتمالی افزایش دهید.

6- رفتار مصمّم و مطمئن و در عین حال مطلوب کودکان و نوجوانان را تقویت کنید.

7- کودکان و نوجوانان را در کنترل احساسات و عواطف خود یاری دهید.

8-مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان کمرو و فاقد اعتماد به نفس را افزایش دهید.

9- آنان را با الگوهای رفتاری مطلوب آشنا کنید.

10-از انجام هر گونه رفتار تنبیهی و تحقیرآمیز درباره ی دانش آموزان خودداری کنید.

11- از مقایسه کردن دانش آموزان بپرهیزید و تفاوت های فردی را مورد نظر قرار دهید.

12-در برخورد با کودکان و نوجوانان، ملایم و منطقی باشید.

13- اجازه ابراز وجود را به دانش آموزان خویش بدهید و به نظریات آن ها احترام بگذارید.

14- نظریات خویش را به دانش آموزان تحمیل نکنید و آن ها را به صورت ساده و عینی، قابل لمس و درک برای آنان توضیح دهید.

15- به دانش آموزان درحد توانایی هایش مسئولیت بدهید.

16- در انجام کارهای روزانه، آن ها را هدایت، ارشاد و تشویق کنید.

17- به آن ها در حد لزوم اجازه فعالیّت و بازی دهید.

18-در برخورد با آنان حالت پذیرندگی، و نه طردکنندگی داشته باشید.

19- از وابسته کردن بیش از حد دانش آموزان به خودتان بپرهیزید.

20- آن ها را هیچ گاه با موضوعات خرافی نترسانید.

21- بین دانش آموزان تبعیض قائل نشوید و با آنان یکسان رفتار کنید.

22-هر چه که آن ها می خواهند به راحتی و سریع در اختیار شان نگذارید، به او فرصت دهید تا ارزش به دست آوردن و لذّت استحقاق داشتن را درک کند.

23-نسبت به احساسات و عواطف کودکان یا نوجوانان خود، بی تفاوت نباشید، آن ها را به گرمی بپذیرید و تا حد امکان آن ها را یاری کنید.

24-با آن ها همانند دوستان صمیمی رفتار کنید.

25-توجه داشته باشید که مشاجرات لفظی در خانه (میان پدر و مادر) در روحیه یا رفتار کودک یا نوجوان منعکس می شود.

26-به سرگرمی ها و تفریحات مناسب در زندگی کودکان اهمیت دهید و نسبت به آن ها بی تفاوت نباشید.

27-محبّت شما نسبت به فرزندتان به صورت تظاهرات سطحی ابراز نشود. خالص ترین و سالم ترین محبت در تلاشی که به طور روزمره برای اعطای اعتماد به نفس و استقلال به فرزندتان به عمل می آورید، جلوه گر می شود.

28-در محبّت کردن به کودکان، راه افراط یاتفریط را در پیش نگیرید، محبت متوسط توأم با صمیمیّت، اثر فراوانتری دارد.

29- به فرزندتان احساسی بدهید که بداند دوست داشتنی و قابل احترام است، اما هرگز با او نوزادوار رفتار نکنید.

30-توقعات کودکان را در حدّ معقول و درست برآورده سازید.

31-هیچ گاه آن ها را با القاب نامناسب صدا نزنید و از مسخره کردن آن ها به طور جدی بپرهیزید.

32- در پرورش استعدادهای بالقوه دانش آموزان جدیّت به خرج دهید.

33-در شرایط آموزشی، بر فعالیت دانش آموزان در یادگیری تأکید شود نه بر پیشرفت آنان، زیرا تأکید بر فعالیت یادگیری، به جای تأکید بر درستی و نادرستی پاسخ، برانگیزنده ی کوشش های دانش آموزان است.

34-رقابت میان دانش آموزان برای کسب نمره کاهش یابد. تحقیقات نشان داده است، در موقعیّت های آموزشی که میان دانش آموزان رقابت وجود دارد، حتّی دانش آموزانی که عزّت نفس بالایی دارند، با شکست روبه رو می شوند و به دنبال آن انتقاد از خود در آن ها افزایش می یابد.

35- برای آن که کودکی با عزّت نفس بالا پرورش دهیم، باید خود دارای عزّت نفس شایان توجّهی باشیم