*مقیاس درجه بندی رفتار در ارزشیابی توصیفی چیست؟
مقیاس درجه بندی رفتار، یکی از ابزارهای سنجش مشاهده ای است و در این مقیاس، مقدار یا فراوانی رفتار یا ویژگی مورد مشاهده، تعیین می گردد.
مقیاس درجهبندی نیز مانند فهرست وارسی وسیله ای را فراهم می آورد که می توان به کمک آن، تمامی دانش آموزان یک کلاس یا گروهی از افراد را مورد قضاوت قرار داد و مشاهده های حاصل از آن را ثبت نمود.
*مقیاس درجه بندی رفتار در این نوع ارزشیابی چه فوایدی دارد؟
این مقیاس، مشاهدات را به سوی جنبه های مشخص رفتار هدایت می کند و یک وضعیت مناسب داوری برای مقایسه همه دانش آموزان فراهم می آورد.
*مقیاس درجه بندی رفتار چند نوع دارد؟
یکی مقیاس درجه بندی عددی است؛ این مدل از مقیاس درجه بندی ساده ترین نوع استفاده آن محسوب می شود. زمانی می توان از این مقیاس درجه بندی استفاده کرد که اولا ویژگی ها و کیفیتهای مورد ارزشیابی قابل طبقه بندی در طبقه های محدودی باشد و ثانیا در مورد طبقه ای که هدف هر عدد است توافق وجود داشته باشد.
در این مقیاس به موارد مندرج در جدول بر اساس مشاهده ی رفتار، اعدادی تعلق می گیرد که میزان تحقق آن را نشان می دهد. هر عدد مفهومی دارد به طور مثال 5 =عالی، 4 = خوب، 3 = متوسط، 2 = زیر متوسط، 1 = ضعیف است.
درجه بندی فرایند عملکرد یا شیوه ی اجرا، درجه بندی محصول یا فراورده عملکرد محصول و نیز توصیف دقیقتر و چندجانبه که روایی ابزارها را تامین کند موارد استفاده از این ابزار می باشد.
دوم مقیاس درجه بندی نگاره ای است؛ در این نوع مقیاس به جای آنکه از اعداد استفاده کنیم، داوری خود در ارتباط با کیفیت ویژگی مورد مشاهده را در طول یک خط مستقیم با گذاشتن نوعی علامت مشخص می کنیم. به طور مثال میزان مشارکت زهرا در بحث کلاسی را بر اساس مقیاس خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم بر روی یک خط مستقیم علامت گذاری می کنیم.
سوم مقیاس درجه بندی نگاره ای توصیفی است؛ در این مقیاس نیز وضعیت ترسیم در طول یک خط مستقیم وجود دارد، با این تفاوت که درجات روی مقیاس توصیف می شوند. این توصیفها عباراتی هستند که به صورت رفتاری نشان می دهند دانش آموز در مراحل مختلف چگونه عمل کرده است. به طور مثال اگر بخواهیم وضعیت و کیفیت کار علی در انجام تکالیف درسی را بررسی کنیم جملاتی چون کار خیلی خوب است و به هیچ نظارتی نیاز ندارد، کار خوب است اما گاه به گاه نیاز به نظارت دارد، کار قابل قبول می باشد اما نیاز به نظارت فراوان دارد، کار ضعیف بوده و نیاز به آموزش وجود دارد را بر روی یک خط مستقیم نوشته و با علامت گذاری بر روی خط، رفتار دانش آموز توصیف می شود.
چهارم مقیاس درجه بندی مشاهده رفتار است؛ در این مدل فهرستی از رفتارها یا ویژگی های مهم دانش آموزان که باید از راه درجه بندی ارزشیابی شوند تهیه می شود و از مشاهده گر یا معلم خواسته می شود تا رفتار یا رویداد موردنظر را در مدتی معین و با درجه فراوانی آن تعیین نماید. در این نوع وضعیت مقیاس به صورت (همیشه، اکثر اوقات، تقریبا نیمی از اوقات، بعضی وقتها و هیچ وقت) آورده می شود.
*چه عواملی بر بهبود مقیاس درجه بندی تاثیر می گذارد؟
انتخاب ویژگی هایی که از لحاظ آموزشی مهم می باشد، بیان ویژگی های مورد ارزشیابی به گونه ای که به طور مستقیم قابل مشاهده باشد، تعریف روشن از ویژگی های مورد ارزشیابی و درجات روی مقیاس، انتخاب شماره ی درجات مقیاس از 3 تا 7 (حداقل 3، حداکثر 7) و درخواست از دانش آموزان برای مشاهده و ارزشیابی رفتارهای مورد نظر در صورت امکان تاثیر اساسی بر بهبود مقیاس درجه بندی دارد./